"Tibb.fed.az" saytı təxirəsalınmaz ilk tibbi yardım barədə məlumat verir.

Həyatımız boyunca vaxtaşırı olaraq bədənimizdə qançır və zədələrlə yaşamalı oluruq. Bu mikrotravmalar 2-3 həftə ərzində öz-özünə yox olur. Bununla belə proses sürətləndirilə də bilər. Hematomanın meydana gəlməsinin qarşısını almaq və onu sağaltmağa kömək edəcək bir neçə yol mövcuddur.

Dərinin altında böyük həcmdə kapilyar var -  bir az toxunduqda və ya bərk basdıqda asanlıqla zədələnə bilən kiçik damarlar. Mikrotravma nəticəsində onlar qırılır və qan ətrafdakı toxuma qatına sızır.

Yaralanmadan dərhal sonra şişkinlik başlayır - bu, qançırların hələ görünmədiyi, lakin müalicəyə artıq başlanıla biləcəyi müdafiə reaksiyasıdır. Onlar dərin toxumaların içərisində qan yayılmasını azaltmağa yönəldiləcəkdir.

1. Zədələnmə

Zərbədən dərhal sonra zədələnən yeri ürək səviyyəsinədək qaldırmaq məsləhətdir. Ayağınız  yaralanıbsa, arxası üstə uzanıb ayağınızı divanın arxasına qoyub divara söykəyə bilərsiniz. Bu, mayenin boşaldılmasına kömək edəcək. Xəsarət bölgəsinə, əzələ tonuna və damar divarlarına təzyiq azalacaq və nəticədə ağrı səngiməyə başlayacaq.

2. Buz terapiyası

Bu bəlkə də göyərmənin və ya şişmənin qarşısını almaq üçün ən çox yayılmış metoddur, amma burada da incə məqamlar mövcuddur. Buz və ya dondurulmuş tərəvəz torbasını birbaşa dəri üzərinə qoymayın, əksinə dəriyə zərər verməmək üçün mətbəx dəsmalına bükməyiniz məsləhətdir. Buz paketini on dəqiqədən çox saxlamaq olmaz və qançıra "istirahət" verib, 20 dəqiqədən sonra proseduru yenidən təkrarlamaq məsləhətdir.

Soyuqluq damarların divarlarını daraldır, qan axını azalır və ətrafdakı toxumalara sızan qan miqdarı məhdudlaşır.

3. Sarğı

Zədələnmiş yeri elastik bir sarğı ilə bağlayın. Bu, toxumaları sıxacaq və damarların sızmasının qarşısını alacaq. Bu sarğı qançırın şiddətini, həmçinin ağrı və şişkinliyi azaltmağa kömək edə bilər.

4. Aloe vera

Aloe Veranın ağrını sakitləşdirməyə və iltihabı azaltmağa kömək edən təxminən səkkiz faydalı fermenti olduğu bildirilir. Bitkinin kəsilmiş yarpağından və ya hazır məhsuldan istifadə edə bilərsiniz. Ən yaxşısı qatqısız, saf bir gel istifadə etməkdir.

5. Dərman bitkiləri əsasında hazırlanmış gellər və məlhəmlər

Arnika -  iltihabı və ya şişməni azalda bilən bitkidir. 2010-cu ildə aparılan bir araşdırmada arnika məlhəminin göyərmənin azaldılmasında təsirli olduğu təsbit edilib.

Bitki mənşəli kremlər gündə bir neçə dəfə qançırlara tətbiq oluna bilər. Daha təsirli bitki kompresi qurudulmuş komfrey yarpaqlarından hazırlanır. Bunun üçün yarpaqları on dəqiqə qaynar suda bişirin, sonra mayeni süzün, sarğı ilə sarın və zədələnmiş yerə qoyun.

Qançır meydana gəldikdən sonra müalicə taktikası dəyişdirilməlidir. Bu vaxt qan artıq toxumalara sızmışdı, nəticədə hüceyrələr parçalanmağa başlayır. Qançır hemoglobin səbəbiylə mavi olmağa başlayır və hematomaya çevrilir. Bu anda qan axını və toxuma yenilənməsini artıracaq vəsait tələb olunacaq.

6. İstilik

Yaralı yer, lokallıq və qançır səbəbindən asılı olaraq isti saxlanıla bilər (əməliyyatdan sonrakı hematoma halında uzun müddət istilənmək qadağandır).

Yüksək temperatur əzələ gərginliyini aradan qaldıracaq və ağrıları səngidəcək. Ən yaxşı halda istilik yastığı və ya isti vanna kömək edə bilər. Məlhəmlərin istiləşməsi allergik reaksiyaya səbəb ola bilər.

7. Vitaminlər

K və P vitaminləri qan laxtalanmasına kömək edən vacib qidalardır. Vitamin K kremi lazer terapiyasından sonra göyərmənin şiddətini azaldır. Məhsul gündə ən azı iki dəfə dəriyə sürtülsə, effekti görünəcək.

C vitamini də həmçinin antiinflamatuar xüsusiyyətlərə malikdir və yaraların sağalmasını sürətləndirmək üçün istifadə olunur. Həm xaricdən, həm də məlhəm və gel şəklində tətbiq oluna bilər və əlavə olaraq istifadə edilə bilər. Həb içmək istəmirsinizsə, rasionunuza cəfəri, kəklikotu, ispanaq, Brüssel kələmi, brokoli, qara qarağat, kivi, çiyələk, limon və portağal əlavə edin.

8. Ananas

Bu meyvələrdə güclü iltihab əleyhinə xüsusiyyətlərə malik faydalı maddə olan bromelain var. Ən böyük miqdarı ananasın gövdəsində cəmlənmişdir, buna görə adətən kəsilib yararsız yer kimi atılan bu hissə zədələnmədən sonrakı ilk saatlarda ağrılı yerə tətbiq oluna bilər. Bromelain əlavə olaraq yaxşılaşmağa kömək edəcək krem ​​kimi istifadə oluna bilər.

Ən kiçik bir zədədən və ən böyük zərbədən qançır yarana bilər. Birinci halda, səhhətinizdə problem olduğu qənaətinə gəlməyə tələsməməlisiniz, lakin qançır dairəsinin böyüməsi halında həkimə mütləq müraciət etməlisiniz.

Həkim rəyi

Qançır və hematomaların əsas səbəbi zədələrdir - bir zərbə və ya düşmə nəticəsində yumşaq toxumaların qapalı zədələnməsi.

Qançırlarla yanaşı, hematomun səbəbləri sıx bir şəkildə sıxılma və toxumaların dartılması ola bilər.

Patologiya - damardakı qanın bir hissəsini ətrafdakı toxumalara buraxdıqda meydana gəlir. Bu vəziyyətdə orqanizm divar qüsurunu aradan qaldırmağa və qanaxmanın dayandırılmasına yönəlmiş qoruyucu bir reaksiyanı (sərbəst radikalların aktivləşdirilməsi) yaradır. Əgər zədənin ölçüsü  çox böyükdürsə, tədricən arta bilən bir hematoma meydana gəlir. Toxumalara düşmüş onları qıcıqlandırır, ağrı, şişlik, qızartı və digər iltihab əlamətlərinə səbəb olur.

Sağlam gənc bədəndə dəri altında yığılmış qanı yenidən sormaq üçün kifayət qədər qaynaq var. 25 yaşından başlayaraq, toxuma hüceyrələrinin bərpaedici funksiyalarında yavaşlama var. Sinirlərin toxumalara və mikrosirkulyasiyaya təsiri tədricən azalır. Bütün bu proseslər qançırların sağalmasını, sovrulmanı ləngidir.