Xərçəng xəstəliyinə səbəb olan məşhur amillərin arasında genetika, siqaret çəkmə, yanlış qidalanma, bəzi infeksiyalar, kimyəvi preparatlarla əlaqə, radioaktiv şüalanma və başqaları göstərilir.

Tibb.fed.az tibbi mənbələrə istinadla bildirir ki, tədqiqatlar onkoloji riski yüksəldən 2 əsas amilin olduğunu göstərir: passiv həyat tərzi və pis qidalanma. Xərçəng xəstəliyinə tutulmaqı üçün onkoloqlar xüsusilə aşağıdakı məhsullardan uzaq durmağı məsləhət görürlər.

1. Qənd halına salınmış şəkər və süni şirinləşdirici maddələr.

Qənd halına salınmış şəkər yalnız insulinin səviyyəsini yüksəltmir, həm də xərçəng qəfəsləri üçün qidalandırıcıdır. Bu fakt elmə çoxdan məlumdur.

Hələ 1931-ci ildə tibb üzrə Nobel mükafatı laureatı Otto Varburq müəyyən etdi ki, şişlər şəkərlə qidalanır.

2. Emal edilmiş ət

Emal edilmiş ət adı altında fabrik ət məhsulları - sosiskalar, kolbasalar və s. nəzərdə tutulur. Havay Universiteti tərəfindən keçirilmiş tədqiqat göstərib ki, belə məhsullar mədəaltı vəzinin xərçənginin riskini 67 faiz yüksəldir.

Emal edilmiş ət özündə çoxlu kimyəvi preparat və konservantı saxlayır. Hisdə qurudulmuş ət xüsusilə zərərlidir, çünki o canına qətranları çəkir.

Boğaz ağrısı xərçəng əlaməti ola bilər – ALİMLƏRİN QƏNAƏTİ

3. Süni böyüdülmüş balıq

Balığın süni yetişdirilməsi son dərəcə sıx şəraitdə balığın böyük miqdarının yetişdirilməsinə əsaslanır. Belə darısqal şəraitdə bakterial, virus və parazit epidemiyaların riski çox yüksəkdir, buna görə balığı antibiotiklər, pestisidlər və başqa kanserogen maddələrlə emal edirlər.

4. Turşuya qoyulmuş və hisdə qurudulmuş məhsullar

Adətən belə məhsullar yararlılıq müddətini uzadan nitrat tipli konservantları özündə saxlayır. Bu əlavələr zamanla insan orqanizmində yığılır. Yekunda onlar hüceyrə səviyyəsində parçalanmalara səbəb olaraq xərçəngə gətirib çıxarır.

5. Sintetik yağlar

Bu, saxlama müddətini artırmaq üçün tərkibi süni şəkildə dəyişdirilən sintetik məhsuldur. Tədqiqatlara görə, bu cür yağlar döş xərçənginə tutulma riskini iki dəfə artırır.

6. Kartof çipsləri.

Bu məşhur yemək sintetik yağlarda qızardılır və sonra bol-bol duzlanır. Bundan başqa, çipslər xolesterinin səviyyəsini yüksəldən trans-piyləri və qan təzyiqini yüksəldən natriumu özündə saxlayır, akrilamidin (həmçinin siqaretlərdə olan kanserogen maddə) maddəsini özündə saxlayır.

7. Mikrodalğalı sobada popkorn

Mikrodalğalı sobada popkorn rahat yemək olsa da, xərçəng riskini əhəmiyyətli dərəcədə artırır.

8. Təmizlənmiş ağ un

Təmizlənmiş un bütün qidalı xüsusiyyətlərindən məhrum olur.

Kişilərdə xərçəngə işarə edən - 8 DƏYİŞİKLİK

Xərçəng müalicəsi zamanı necə qidalanmalı?

Xərçəng xəstəliyi zamanı qəbul edilən dərmanların təsiri ilə əlaqədar olaraq xəstələrdə halsızlıq və yorğunluq olur. Belə zamanlarda doğru qidalanma və bəzi qidaların qəbuluna üstünlük vermək dərmanların yanaşı təsirlərini aradan qaldıra bilir.

Mütəxəssisilər sağlam qidalanmanın orqanizmin müqavimət qüvvəsini artırdığını söyləyirlər. Xərçəng xəstəliyinin müalicəsi zamanı düzgün və sağlam qidalanma xəstəliyin müalicəsinə yardım edir. Bunun üçün lazım olan qidalarla və normal ölçüdə qidalanmaq lazımdır.

Xərçəng xəstəliyindən müalicə alan xəstələrin qidalanması hər xəstənin ümumi halına və xəstəliyin gedişatına uyğun olaraq aparılır. Bu zaman qida rasionu həkimlə dietoloqun birlikdə qərarına əsaslanaraq təyin edilir.

Müalicə zamanı xəstənin nə ilə qidalanması diqqət mərkəzində saxlanılır və nəzarət edilir.

Kimya terapiyası zamanı xəstələrin ağzına pis dad və ürəkbulanma olur. Bunun aradan qalxması üçün xəstələrə yeməkdən əvvəl ağızlarını duz və soda qatılmış su ilə yaxalamaq məsləhət görülür.

Xərçəng müalicəsi götürən xəstələrə ağızlarındakı pis dadı aradan qaldırmaq üçün şəkərsiz, nanəli saqqız çeynəmək məsləhət görülür.

Kimya terapiyası alan xəstələrdə qusma müşahidə edilir. Çox miqdar qusma orqanizmin elektrolit mübadiləsinin pozulmasına səbəb olur. Bunun baş verməməsi üçün xəstələrə bol miqdarda maye qəbul etmək məsləhət görülür.

Mütəxəssislər ürəkbulanmadan şikayət edən xərçəng xəstələrinə həddindən artıq şirin, ədviyyatlı və yağlı qidalardan istifadə etməyi məsləhət bilmir. Çünki bu qidalar ürəkbulanmanı daha da artırır. Bunun baş verməməsi üçün xəstələrə gün boyu meyvə yemək və ya meyvə suları içmək məsləhət görülür.

Dietoloqlar, kimya terapiyası alan xəstələrin yemək menyusunu  rəngarəng, yağlı ətdən uzaq və şəkərsiz olmasını tövsiyə edir.

Xərçəng xəstələri qidalanma zamanı aşağıdakılara diqqət yetirməlidirlər:

- Sağlam və təbii qidalardan istifadə edilməlidir.

-Yağ azaldılmalı, yağsız ətdən istifadə edilməli, yeməkləri az yağda bişirilməlidir.

- Hazır qidalardan uzaq durulmalıdır.

- Hisə verilmiş qidalardan istifadə edilməməmlidir.

- Boyat qidalar qəbul etməməlidir.

- Sarımsaq və soğandan bol istifadə edilməlidir.

- Bol meyvə və tərəvəz qəbul edilməlidir.