Müasir insanlar yuxusuzluqdan daha çox əziyyət çəkirlər. Tibb.fed.az tibbi mənbələrə  istinadla bildirir ki, statistikaya görə, yuxu pozğunluqları hər üçüncü yetkin yaşa çatmış şəxslərdə müşahidə olunur. Üstəlik, vəziyyət xroniki xarakter daşıyır. Ümumiyyətlə bu, stresli vəziyyətlərdən başlayır. Və zaman keçdikcə daha da dərinləşir. Yenidən kifayət qədər yatmamaq qorxusu stresı artırır və qüsurlu dövrü başladır. Bütün bunlar istər-istəməz performansa, əhval-ruhiyyəyə, fiziki və zehni sağlamlığa təsir göstərir.

Bir sıra elmi tədqiqatların nəticələri xəyal qırıqlığı yaradır.

Gecə yuxusunun çatışmazlığının nəticələri:

-gündüz yuxusu və qıcıqlanma;

-məhsuldarlığın və əmək keyfiyyətinin azalması;

-artan zədə dərəcəsi;

-immun sisteminin pozğunluqları.

Mütəmadi olaraq kifayət qədər yuxusuz qalan insanların hipertoniya, piylənmə, ürək ritminin pozulması və digər ürək-damar xəstəlikləri ilə qarşılaşma ehtimalı daha yüksəkdir. Yuxusuzluqdan əziyyət çəkən xəstələrin əsas səhvləri:

-Gündəlik rejimin olmaması, uzun yuxular.

-Yuxu qaydalarının pozulması: işıq və səs izolyasiyasının az olması, sinir sistemini stimullaşdırmaq, yatmazdan öncə məşqlər.

-Sağlam olmayan pəhriz: kofeinli içkilər, çox yemək.

-Yuxu dərmanlarının səhv seçimi.

-Aptekdə təklif edilən müxtəlif dərmanlar arasındakı fərq nədir? Onların müsbət və mənfi tərəfləri nələrdir?

-Ənənəvi bitki tərkibli sakitləşdiricilər adətən valerian, pion, damotu, passiflora kimi komponentlərdən ibarətdir. Həm fərdi, həm də kombinə olunmuş şəkildə olurlar.

Unutmamalıyıq ki, bitki mənşəli dərmanlar yuxu dərmanı deyil, əsasən sedativdirlər. Məsələn, iş yerində əsəbləşməyiniz və ya ailə problemləri səbəbindən tam rahatlanmadığınız hallda qəbul edilir. Sakitləşdirici maddələr ,yuxuya maneə olan gərginlik və stresi aradan qaldıraraq yuxuya getməyinizə kömək edə bilər.

Ancaq onlardan ciddi nəticə gözləmək düzgün deyil. Çox şey fərdi həssaslıqdan və yuxu pozğunluğunun səbəblərindən asılıdır.

Korvalol və valokordin

Bu spirtli tinkturaların bitki mənşəli dərmanlardan təsiri daha çoxdur. Ancaq bu,onların tərkibində zərərsiz olmayan bir psixotrop maddə - fenobarbitalın təsiri ilə əlaqədardır. Yaratdığı yuxululuq sinir sisteminin aktivliyinin yatırılmasının nəticəsidir. Eyni zamanda bu yuxu sağlam olmur.

Müntəzəm istifadəsi ilə bu cür dərmanlar zehni fəaliyyətə mənfi təsir göstərə bilər, yaddaşı, reaksiya sürətini poza və hətta asılılığa səbəb ola bilər. Fenobarbitalın bu yan təsirləri yetkin yaşda xüsusilə əhəmiyyətlidir.

Aptek ziyarətçiləri bu damcıları tez təsirlərinə görə seçirlər. Ancaq yalnız yuxuya getmə sürəti deyil, eyni zamanda yuxu keyfiyyəti, fazaların normal nisbəti də vacibdir. Bir insan fenobarbitalın təsiri altında güclü bir yuxuda olduğunu düşünür, eyni zamanda kifayət qədər yatmır və səhər qalxmaqda çətinlik çəkir.

Sürücülər fenobarbitalın bədəndən uzun müddət, bir neçə gün ərzində xaric olduğunu da unutmamalıdırlar. Buna görə yoxlanarkən onun bir narkotik vasitə  kimi təsbit edilməsi mümkündür.

Bromkamfora

Bromkamfora mütəmadi yuxusuzluqla mübarizə üçün istifadə edilə bilər. Dərman sinir sisteminə sedativ təsir göstərir.Yuxu normallaşmasına, yuxuya getmə sürətinin əldə olunmasına kömək edir.Asılılıq,müalicə dayandırıldıqda ləğv olma sindromu yaratmır. Əsasən yuxu pozğunluqlarının müalicəsi üçün hazırlanmış bu dərman digər məqsədlər üçün də istifadə olunur, məsələn artan sinir həyəcanı, ürək çarpması, nevrasteniya, kardialqiya, qeyri-sabit qan təzyiqi .

Müasir melatonin dərmanları

Sağlam və keyfiyyətli yuxunun təmin edilməsi üçün melatonin preparatları təyin olunur,onlar  ümumi rifahı əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırır. Gecənin sonuna qədər bədəndən tamamilə xaric olurlar, buna görə səhər yuxu və yorğunluq hissi vermirlər.

Melatonin yuxuya getmə prosesini normallaşdırır, gecə yuxusunun keyfiyyətini və müddətini bərpa etməyə kömək edir. Əlavə olaraq, mənfi xarici faktorlara qarşı müqaviməti artırır. Melatoninin istifadəsi yorğunluğu, qıcıqlanmanı azaltmağa kömək edir və havadakı ani dəyişikliklərə uyğunlaşmağı asanlaşdırır. Melatonin, saat qurşağının dəyişməsi və gecə növbəsi ilə əlaqədar yuxusuzluq üçün də idealdır.

Qlisin

Qlisinin də yüngül bir hipnotik təsiri var. Dərman psixo-emosional stresi azaldır, yuxunu yaxşılaşdırır, lakin səhər və günortadan sonra süstlüyə səbəb olmur. Uşaqlarda qlisin seçim dərmanı ola bilər. Yuxu rejimini yaxşılaşdırmaq və hiperaktivliyin korreksiyası üçün istifadə olunur. Hamiləlik dövründə istifadəsinə də icazə verilir.

Qlisinin istifadəsi, bitki mənşəli sedativlərin təsirini artıra bilər.